Płytowe wymienniki ciepła należą do grupy rekuperacyjnych wymienników ciepła i są stosowane szczególnie tam gdzie niedopuszczalne jest mieszanie się strumieni powietrza. Za pomocą płytowego wymiennika ciepła dwa strumienie powietrza o różnym stanie (np. ciepły strumień powietrza wywiewu i zimny strumień powietrza zewnętrznego) przepływają obok siebie poprzez cienkie specjalnie ukształtowane płyty nie dotykając się wzajemnie. Wymiana energii odbywa się poprzez wiele płyt wymiennika. Nie następuje przy tym żadne wymieszanie obydwu strumieni. W ten sposób przenoszenie wilgotności, zanieczyszczeń, bakterii i zapachów przez wymiennik jest wykluczone.
Zasadniczo wyróżniamy dwa typy płytowych wymienników ciepła: wymienniki przeciwprądowe i wymienniki krzyżowe.
Przeciwprądowe płytowe wymienniki ciepła
Wymienniki te osiągają sprawność odzysku energii dochodzącą do 90%. Przeciwprądowe wymienniki są stosowane przede wszystkim w systemach klimatyzacyjnych i są szczególnie dedykowane do systemów kontrolowalnej wentylacji pomieszczeń mieszkalnych.
Rdzeń wymiennika składa się z nałożonych na siebie płyt wykonanych z aluminium lub tworzywa sztucznego. Płyty są tak ukształtowane, aby powstała struktura kanałowa przez którą przepływa powietrze. Kanały zaś , że strumienie powietrza płyną w całkowitym przeciwprądzie. To gwarantuje najwyższy możliwy stopień wymiany energii cieplnej. W przypadku zimy płyty gwarantujące wysokie przewodnictwo cieplne przenoszą ciepło ze strumienia powietrza wywiewanego do strumienia powietrza nawiewanego. Latem jest na odwrót, cieplejsze powietrze nawiewane z zewnątrz jest chłodzone na rdzeniu wymiennika.
Krzyżowe płytowe wymienniki ciepła
Wymienniki krzyżowe są także coraz częściej stosowane w przemysłowych systemach wentylacyjnych. Ich rozmiary mogą znacznie przewyższać rozmiary wymienników przeciwprądowych.
Odległości między płytami są często większe niż w wymiennikach przeciwprądowych – jest to szczególnie istotne w instalacjach przemysłowych, w których nierzadko występuje wysokie zanieczyszczenie powietrza.
W tych wymiennikach ciepła kanały powietrza są zaprojektowane tak, że strumienie powietrza przepływające przez wymiennik krzyżują się w jego rdzeniu.